Κυριακή 30 Οκτωβρίου 2011
ΤΟ ΛΥΚΟΦΩΣ ΤΩΝ ΘΕΩΝ..ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ!
Το κειμενο που ειχε γραφτει παλαιοτερα στο ιστολογιο αυτο για τον Αλεξανδρο,ειναι ενα εγκωμιο για τον Ελληνα βασιλια,ωστοσο δεν αναφερεται η αλλη πλευρα του Αλεξανδρου,η πιο σκοτεινη.Και ακριβως επειδη ενας ανθρωπος που θελει να λεγεται Ανθρωπος οφειλει να αναζητει παντα την αληθεια,πρεπει να γραφτει το συγκεκριμενο κειμενο που θα μας βοηθησει ταυτοχρονα να κατανοησουμε και την τεραστια διαφορα του πολιτισμου των κλασικων Ελληνων,απο ολους τους υπολοιπους.Επισης,θα γινει κατανοητη και η σθεναρη αντιδραση των υπολοιπων Ελληνων κατα του Αλεξανδρου και της γενικοτερης βαρβαρικης πολιτικης της συγκεντρωσης της εξουσιας σε βασιλια,σε μια εξουσια γενικοτερα.Δεν πρεπει να ξεχναμε πως πιο σημαντικα απο τα ιδια τα γεγονοτα,ειναι οι συνθηκες και τα προσωπα που προκαλεσαν αυτα τα γεγονοτα.Απο την μελετη και την διερευνηση αυτων ειναι που εχουμε πραγματικο οφελος..
Ενω ο Πελοποννησιακος πολεμος διεξηχθη για την ηγεμονια της Ελλαδας,κοντεψε να καταστρεψει τις ελληνικες πολεις κρατη.Η γυμνη επιθετικη λυσσα του Αλεξανδρου στην ανατολη ειχε το αντιθετο αποτελεσμα,την δημιουργια,και οχι την αναλωση κεφαλαιου για τον δυτικο κοσμο,και μεχρι εδω ολα καλα.Ωστοσο,ας εξετασουμε πως εγινε αυτο.
Οι Μακεδονες πηραν καποια πραγματα απο την κουλτουρα των υπολοιπων Ελληνων,αλλα σε καποια εθεσαν αυστηρο οριο.Ο Φιλιππος ειχε ζησει νεος ως ομηρος στην Θηβα,την εποχη της ακμης του σπουδαιου στρατηγου Επαμεινωνδα,και σαν βασιλιας πηρε απο την Ελλαδα την φαλαγγα,την αποφασιστικη κατα μετωπο επιθεση,την πειθαρχημενη ιεραρχικη οργανωση του στρατου και τις απαρχες μιας πραγματικης τακτικης ελιγμων.Υιοθετησε την παραδοση του ορθολογισμου και την αυτονομη αναπτυξη της επιστημης και της φυσικης ερευνας ανεξαρτητα απο θρησκεια και κυβερνηση.Ετσι καταφεραν να κατασκευασουν περιτεχνες πολιορκητικες μηχανες και καταπελτες.Δεχτηκε την παραδοση της ατομικης πρωτοβουλιας,συνδυασμενη με την αυστηρη στρατιωτικη πειθαρχια που εδινε μεγαλυτερη σημασια στην αλληλεγγυη της ομαδας παρα στον αριθμο των εχθρων που σκοτωναν οι μαχητες.Με αυτον τον τροπο μπορουσε να επιστρατεψει και να εκπαιδευσει ευψυχους φαλαγγιτες με παραγγελμα του οποιαδηποτε στιγμη και οι οποιοι θα επεφταν πανω σε ενα τειχος απο αιχμες δορατων.
Κατι ομως που δεν θα μπορουσαν να παρουν οι Μακεδονες βασιλεις ειναι η πολιτικη των Ελληνων.Εδω θα καταλαβουμε για αλλη μια φορα γιατι η ελληνικη γραμματεια και γενικοτερα η ελευθεριακη αντιληπτικοτητα των Ελληνων,κυνηγηθηκε τοσο πολυ και συνεχιζει να καταδιωκεται με διαφορους τροπους,απο διαφορους φορεις εξουσιας.Πριν απο την μαχη στα Γαυγαμηλα ο Αλεξανδρος υπενθυμιζε στους μισθοφορους του πως σε καθε περιπτωση ηταν "ελευθεροι" σε αντιθεση με τους Περσες που θα πολεμουσαν σαν δουλοι υπο την απειλη του μαστιγιου.Η θρυλικη Ελληνικη Ελευθερια δεν επρεπε να οριζεται με στενους πολιτικους ορους αλλα οπως την ειχε ορισει ο Αριστοτελης,δηλαδη ζην ως βουλεται τις.Στο μελλον θα αποδεικνυοταν πως ακομα και αυτοι οι μισθωμενοι μακεδονες φονιαδες,που δεν ηξεραν τι θα πει "πολιτης",θα απηυδιζαν με τον αυξανομενο εξανατολισμο του Αλεξανδρου και με εμετικα εθιματα οπως αυτα της προσκυνησης.Η πολιτικη κουλτουρα των Ελληνων ηταν επικινδυνη και ενοχλητικη για τον βασιλια Φιλιππο και τον γιο του καθως ποτε δεν νοιαστηκαν για στρατους εκ πολιτων,για πολιτικους ελενχους των οπλιτων η' για αφηρημενες πολιτικες ελευθεριες των ανδρων τους.Για να μην αντιμετοπιζουν τα προβληματα της ελευθεριας των Ελληνων,δημιουργησαν την Μεγαλη Ιδεα μιας πανελληνιας εκστρατιας στην Περσια,η οποια θα εφερνε την πληρη ενοποιηση των ελληνοφωνων λαων,και τους αντιδραστικους πατριωτες σαν τον Δημοσθενη και τον Υπερειδη που εναντιωνονταν στην "παγκοσμιοποιηση" των Μακεδονων βασιλιαδων,θα καταβαλλοταν καθε προσπαθεια εξαλειψης τους.Καταλαβαινουμε ολοι εδω πως δεν εχουν αλλαξει και πολλα πραγματα,και πως οι ιδιες τακτικες χρησιμοποιουνται απο αυτους τους λιγους που θελουν να εξουσιαζουν..
Με αυτην την Ιδεα της Μεγαλης Ελλαδας,η συνολικη σχεση του Αλεξανδρου με τον Ελληνισμο,υπηρξε αντιφατικη.Ενω δεν υπηρξε ποτε αλλοτε στον κοσμο ανθρωπος που να εχει διαδωσει την τεχνη,την λογοτεχνια,τη φιλοσοφια,την επιστημη,την αρχιτεκτονικη και την στρατιωτικη πρακτικη της Ελλαδας προς την ανατολη,ταυτοχρονα δεν υπηρξε και ποτε αλλος που να εκανε περισσοτερα για να καταστρεψει πεντακοσια χρονια αυτονομιας και ελευθεριας των Ελληνων μεσα στην Ελλαδα.Ενω ο Αλεξανδρος συσπειρωσε τους περισσοτερους Ελληνες απο οποιονδηποτε αλλον Ελληνα,ο ιδιος προκαλεσε τον θανατο των περισσοτερων Ελληνων μεχρι τοτε.Στον Γρανικο παραδειγμα,μεσα σε μια μερα σκοτωσε περισσοτερους Ελληνες απο οσους ειχαν πεσει στις μαχες του Μαραθωνα,των Θερμοπυλων,της Σαλαμινας και των Πλαταιων μαζι!Επισης,δεν υπηρξε αλλος φιλοσοφος,βασιλιας η' αγιος που να εκανε περισσοτερα για να εκβαρβαρισει τους Ελληνες,αφου αποτελειωνε τις κοσμικες ελληνικες πολεις-κρατη για να αγκαλιασει την ασιατικη θεοκρατια(προετοιμαζοντας και το εδαφος για τον χριστιανισμο)εχοντας πρακτικες ενος "θεου-βασιλια".Η πλειοψηφια των Ελληνων της εποχης τον απεχθανοταν επειδη τους στερησε την ελευθερια,την πολιτικη αυτονομια και τους κατεσφαξε.Ο βαρβαρικος πλουτος και αντιληπτικοτητα τροφοδοτησε την πολιτικη καταπιεση και οικονομικη ανισοτητα.Στην θεση αυτονομων ελληνικων πολιτειων εβαλε μοναρχιες εκμεταλλευσης.Στον κοσμο του Αλεξανδρου δεν υπηρχε χωρος για πατριωτες και πολιτικους,υπηρχαν ομως ευκαιριες και χρημα για τους καλλιτεχνες και τους λογιους.(Αυτοι που εχουν το χρημα τους βολευει η "υπερκαταναλωση"..)
Ο Αλεξανδρος χρησιμοποιησε την ατομικοτητα και την τεχνολογικη γνωση του ελληνικου κοσμου για να σφυρηλατησει ψυχωμενα στρατευματα που θα υπηρετουσαν ενα αυταρχικο καθεστως.Αυτο μπορουμε να το συμπερανουμε και απο τις διαφοροποιησεις στα οπλα που χρησιμοποιουσαν οι Μακεδονες.Και αν σκεφτουμε την προταση που λεει ενας καλος φιλος,πως ο τροπος που μαχεσαι δειχνει το πως σκεφτεσαι,εχουμε να διαγνωσουμε πολλα.
Ιδεολογικα,οι παραδοσιακες ασπιδες και ο εξοπλισμος των Ελληνων,αντκατοπτριζαν τις παλιες αστικες και αμυντικες αξιες του στρατου των ελευθερων πολεων-κρατων οπου η επιθετικη μαχη ηταν μια θαυμασια μεθοδος να σωζονται οσες γινεται ζωες και να περιοριζεται η μαχη σε ηρωισμους διαρκειας περιπου μιας ωρας αναμεσα σε βαρια οπλισμενους στρατιωτες,που κυριο μελημα τους ηταν η προστασια του συμπολιτη τους.
Αν αντιπαραβαλλουμε τον εξοπλισμο των υπολοιπων Ελληνων με αυτον των Μακεδονων(σαρισοφοροι,μικροτερη ασπιδα,κ.τ.λ.),θα αντιληφθουμε πως στοχος πλεον ηταν ο φονος και η προωθηση,παρα η αυτοπροστασια,η προστασια του διπλανου και η υπερασπιση της θεσης.Στον Μακεδονικο στρατο υπηρξε αποδεσμευση απο ηθικους περιορισμους και πολιτικους ελενχους και προσκολληση στον αφανισμο του εχθρου.Ο Ελληνικος κοσμος δεν ειχε δει ποτε κατι τετοιο.Χαρακτηριστικο ειναι που οι Σπαρτιατες οταν γυρνουσε ο εχθρος την πλατη σταματουσαν.Και σιγουρα ειναι μερος στρατηγικης αυτη η κινηση,αλλα δεν παυει να ειναι απορροια της ελληνικης αντιληπτικοτητας μεχρι τοτε.Στη μαχη της Ισσου,σφαζονταν πανω απο τριακοσιοι ανδρες το λεπτο επι οχτω ωρες(!)καταδεικνυοντας ξεκαθαρα πως πλεον η εκ παραταξεως μαχη χρησιμευε στον αφανισμο του εχθρου με κατασφαγη μεχρι τελευταιου και οχι στην γρηρορη διευθετηση καποιων συνοριακων διαφορων.Το ηθος του Ελληνα πολεμιστη δεν ηταν οπως των βαρβαρων δουλικο,αλλα εκεινο ενος ελευθερου ιδιοκτητη γης γεωργου-στρατιωτη,ο οποιος ηθελε το συντομοτερο να επιστρεψει στην πατριδα του για να συνεχισει τις αναγκαιοτητες της εργασιας του.Γι'αυτο και οι πολεμοι μεταξυ Ελληνων γινοταν συγκεκριμενες εποχες.Μονο ελευθεροι ανθρωποι που απολαμβαναν τα αγαθα της ανεξαρτησιας τους ηταν προθυμοι να υποστουν τετοιες τρομερες πολεμικες συγκρουσεις πεζικου,καθως μονο η αμεση επιθεση ειχε αποδειχθει συμφερουσα οικονομικα μεθοδος μαχης που επετρεπε στους αντιπαλους να ειναι συντομοι.Η συγκεντρωση της μεγαλυτερης δυνατης και καλυτερα εξοπλισμενης ομαδας αγροτων για την υπερασπιση της γης τους με τον φθηνοτερο και αποφασιστικοτερο τροπο ηταν ο ελληνικος τροπος πολεμου.Με τους Μακεδονες η σταση αυτη αλλαξε αντιθετα,και αυτο αναγκασε τον ρητορα Δημοσθενη να δηλωσει πως θλιβεται που μεταμορφωθηκε η αποφασιστικη μαχη των Ελληνων σε κατι τοσο τερατωδες! Βεβαια αυτο που συνεβει με τον Αλεξανδρο,ηταν λογικο να συμβει αφου συγκεντρωθηκε ολη η εξουσια σε εναν και αυτος ο ενας ηθελε να κατακτησει ολο τον κοσμο.Αλλα εκει ειναι που συγκρουονται οι διαφορετικες κοσμοαντιληψεις,γιατι ακομα πιο αξιο ειναι να μπορεσει καποιος να μην θελει να κατακτησει τον κοσμο.
Εν κατακλειδι,ο Αλεξανδρος παρ'ολη την δεδηλωμενη αφοσιωση του στον ελληνικο πολιτισμο,πεθανε ως ανθρωπος πιο κοντα στον Ξερξη παρα στον Θεμιστοκλη.Ωστοσο,απο το να ηταν καποιος Ξερξης στην θεση του,εφοσον πλεον οι ελληνικες πολεις ηταν παντελως αποδυναμωμενες,ειμαστε ολοι μας τυχεροι που το "κυκνειο ασμα" του Ελληνισμου επηλθε απο τον Μακεδονα Βασιλια.Ας θεωρησουμε το λαμπρο αστερι της Ελληνικης πολης-κρατος,καθως πεθαινε,πως η εκρηξη supernova του επιτελεσθηκε με τον Μεγα Αλεξανδρο.Ευτυχως,ο Αλεξανδρος,και οχι καποιος βαρβαρος βασιλεψε στο λυκοφως των Θεων!..
*Περισσοτερη αναλυση του θεματος δειτε στα βιβλια:Σφαγη και πολιτισμος και Ο δυτικος τροπoς πολεμου,του Victor Hanson.
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Φίλε Μάρωνα θέλω να κάνω κάποιες επισημάνσεις.
ΑπάντησηΔιαγραφή1)Οι αλλαγές που έκαναν ο Φίλιππος και ο Μέγας Αλέξανδρος στον τρόπο πολέμου ονομάζονται απλά "εξέλιξη"... Οι μάχες μεταξύ των πόλεων κρατών ήταν μάχες μεταξύ Ελλήνων ενώ οι μάχες που αναφέρεις ήταν εναντίον βαρβάρων.
2)Οι σφαγές, τα πισώπλατα μαχαιρώματα και οι ύβρεις είναι ο κανόνας στην προ Φιλίππου εποχή. Μελέτησε την Σικελική εκστρατεία και ακόμα καλύτερα ολόκληρο τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Δες τι έκαναν οι δημοκράτες (και μάλιστα με αποφάσεις του όχλου της εκκλησίας του Δήμου) στην Μήλο, την Κέρκυρα και αλλού.
3)Για τις αλλαγές στην προσωπικότητα του Μεγάλου Αλεξάνδρου υπάρχουν πολλές απόψεις που δυστυχώς δεν μπορώ να αναλύσω εδώ...
Καλή Δύναμη
Δεν θα διαφωνησω καθως ειναι σωστες οι επισημανσεις σου.Και επραξαν οπως περιγραφεις οχι μονο οι δημοκρατες Αθηναιοι,αλλα και οι Λακωνες,χανοντας το δικαιωμα συμμετοχης τους στους ολυμπιακους αγωνες λογω της σφαγης που καναν.Ωστοσο επειδη ο βασικος παραγοντας της αναπτυξης και επικρατησης ενος πολιτισμου και ενος εθνους,δεν ειναι η τυχαια και η εφημερη ηρωικη σταση καποιων ανδρων,αλλα η συστηματοποιημενη πιστη στην ισχυ μιας ιδεας(συνηθως εθνικης),νομιζω πρεπει να προσδιοριζουμε τι εστι Ελληνας,ποιος ειναι Ελληνας.Η "πετυχημενη" συνταγη ενος λαμπρου πολιτισμου ειναι αυτη της κλασικης Ελλαδας.Γι'αυτο και προσπαθω να προσδιορισω τις αλλαγες στην εξελιξη που περιγραφεις,η οποια ηταν λογικη και συμπαντικη αναγκαιοτητα,και να εξετασουμε τι επαψε να ειναι "ελληνικο" στην ροη της ιστοριας μας και καταληξαμε σημερα να ειμαστε και να εκφραζουμε την πεμπτουσια της ρωμαικης λεξης ΓΡΑΙΚΥΛΟΣ!
ΑπάντησηΔιαγραφήΑς ευχηθουμε καλη συνεχεια σ'αυτον τον τοπο..
Και κατι ακομα,και στην μαχη των πλαταιων,οι Ελληνες σφαγιασαν ολοκληρα στρατευματα Περσων.Ωστοσο,αυτο που τονιζω ως διαφορα,ειναι πως δεν ειχε συστηματοποιηθει πριν τον Φιλιππο στην ελληνικη φαλαγγα η οργανωση τακτικων και οπλισμου που να αποσκοπουν αποκλειστικα στην εξαφανιση του αντιπαλου στρατου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣυζητώντας με έναν φίλο, μου είπε το εξής που με έβαλε σε σκέψεις: Η κλασική εποχή ήταν ήδη παρηκμασμένη, σύμφωνα με την παράδοση είμαστε το σιδηρούν γένος. Έχουν προηγηθεί το χρυσό, το αργυρό, το χάλκινο και το ηρωικό.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣκέψου το λίγο...
Ναι ηταν παρηκμασμενη και γι'αυτο θεωρω ως το καλυτερο "τελειωμα" το Αλεξανδρο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟι χρονικες εποχες που περιγραφει ο φιλος αναφερονται απο τον Ησιοδο στο Εργα και ημερες,και η ¨σιδηρα¨ εποχη αντιστοιχει στην δικια του.Το να ειναι απο τοτε μεχρι τωρα η ιδια εποχη,το θεωρω δυσκολο γιατι εχουν αλλαξει παρα πολλα.Ισως ειμαστε σε τελειως ξεχωριστη κατηγορια πλεον..(πιο σκουριασμενη σιγουρα)..