υμπατριωτες για σας δεν εχει καμια χρησιμοτητα η καταγωγη σας απο τον Ηρακλη αν δεν κανετε εκεινα για τα οποια αναδειχτηκε εκεινος ο πιο ενδοξος και ο πιο ευγενης." ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ

Τρίτη 27 Ιουλίου 2010

Α-ΝΟΗΤΟΙ..


Προσφατα,με διαφορες συζητησεις που εγιναν με φιλους τεθηκε το θεμα του πλουτου και γενικοτερα της καπιταλιστικης-εμπορικης κοσμοθεασης.Απο ο,τι καταλαβαινω,ελαχιστοι θεωρουν οτι ο πλουτος δεν φερνει ευδαιμονια και μαλιστα διακρινω μια σε βαθος επιμονη της υποστηριξης του "κεφαλαιου".Το ασχημο ειναι πως αυτη η προσκολληση επιβεβαιωνεται σε ατομα που δεν εχουν τις οικονομικες δυνατοτητες ενος πλουσιου.Πολυ σωστο βρισκω αυτο που λεει ο Καζαντζακης στο αδερφοφαδες,οτι ειναι ανοητος ο φτωχος που ειναι φιλοκαπιταλιστης,και ανοητος ο πλουσιος που το παιζει κομμουνιστης!Πολυ απλα επισημανεται αυτο που αναφερεται στον Τελητο(περι αυταρκειας),που μας λεει πως πρεπει ο ανθρωπος να εναρμονιζεται με την περισταση.Εισαι φιλε μου γερος,μην συμπεριφερεσαι σαν νεος,οπως κατι γριες που βλεπουμε να φορανε ρουχα και να εχουν εμφανιση και συμπεριφορα εικοσαχρονης.Αν ενας ανθρωπος εχει το ιδιο μυαλο στα πενηντα του οπως ειχε στα εικοσι,εχει χασει τριαντα χρονια απο την ζωη του ελεγε σωστα ο Μ.Αλι.Με τον ιδιο τροπο,εισαι φτωχος,μην επιδιωκεις τον τροπο ζωης ενος πλουσιου.Ζησε και απολαυσε αυτα που εχεις,εξ αλλου οπως λεει και ο Πλουταρχος,ο καθε ανθρωπος μπορει να ζησει υπεροχα με τα βασικα που προσβαση εχουμε ολοι μας.Οταν δεν σκληραγωγουμε τον εαυτο μας αλλα αφηνομαστε στην επιδιωξη της πολυτελειας(που δεν εχει τελος οπως μας υπενθυμιζει και ο Αριστοφανης στον Πλουτο..)και της τρυφηλοτητας,τοτε θα γινουμε μαλθακοι και θα ζουμε μια ζωη σαν φαντασμα αφου θα μας ενδιαφερουν πραγματα που δεν μπορουμε να εχουμε και δεν θα εκτιμαμε αυτα που εχουμε.Ο ανθρωπος που ειναι προσκολλημενος στην αποκτηση υλης(και ειδικα οταν ειναι περιορισμενων οικονομικων δυνατοτητων)χαραμιζει ολη του την ζωη στην ματαιη συσσωρευση πλουτου παιρνοντας "δανεια" που καποτε τον πνιγουν γιατι δεν ειχε την φρονηση να επιβαλλει το μετρο στις ορεξεις του.Ο Σωκρατης μας τονιζε πως πλουσιος δεν ειναι αυτος που εχει πολλα,αλλα αυτος που ειναι αυταρκης!Πραγματικα ελευθερος δε,ειναι αυτος που εχει εκμηδενισει τις αναγκες του.
Πολυ ευκολα ο ανθρωπος με εμπορικη θεαση ζωης γινεται κακος αφου ειναι διατεθημενος να κανει τα παντα προκειμενου να μην χασει την οποια βολεψη του.Αναλογιστειτε,ποσοι απο τον περιγυρω μας,ακομα και μεις οι ιδιοι(κυριως εμεις)θα μετατρεπονταν σε αγρια θηρια προκειμενου να μην χασουν το ελαχιστο.Πολλες φορες για λιγο φαγητο,και αν νοιωσουμε οτι "αδικουμαστε" αρχιζουμε και σκευτομαστε "διαφορετικα" και περιεργα,βγαζοντας το ζωο που ειμαστε.Φανταστητε για πιο σημαντικα θεματα!Εκει να δουμε φιλιες και συγγενειες που πανε περιπατο!!Ποσες περιπτωσεις γνωριζεται συγγενων,αδερφων που ειναι σκοτωμενοι για..τον Πλουτο(αυτον τον χθονιο θεο που ειναι τυφλος!!).Ας κανουμε την αυτοκριτικη μας λοιπον,αυτο το "γραφικο"γνωθι σαυτον,και να τεσταρουμε τις αντοχες μας..
Επικραττει μαλιστα και η αντιληψη οτι ειναι σωστο να υπαρχει τεραστια οικονομικη ανισοτητα στην κοινωνια γιατι δεν αξιζουν ολοι το ιδιο!!Η ερωτηση ειναι η εξης ομως..δοθηκαν σε ολους οι ιδιες δυνατοτητες?Και εν πασει περιπτωση,τι οφελος εχει η πολιτεια,χαρη στην οποια μπορει και υπαρχει ο ανθρωπος,με το να εχει μεγαλες οικονομικες αποκλισεις και τεραστιες κετ'επεκταση εριδες?Αλλα ξεχασα,οι Σπαρτιατες ειναι οι μαλακες γραφικοι που κατηργησαν το χρημα προκειμενου να γινουν "αδελφια" ολοι,και οι Ελληνες υπολοιποι φιλοσοφοι ηταν αυτοι που τον ξυναν σε εναν βραχο και γραφαν μαλακιες οταν επισημαιναν πως οσο περισσοτερο απεχει ο πλουσιος απο τον φτωχο τοσο δυστυχει η κοινωνια.Σημερα,σθεναρα υποστηριζουν οι περισσοτεροι οτι για χαρη της "προοδου"πρεπει καποιοι να εχουν "πολλα λεφτα" γιατι το αξιζουν!!Εχει διαβρωθει καθε κοινωνικη συναισθηση και ευθικρισια,καθως επισης και καθε εννοια ανθρωπισμου αφου αδιαφορουμε παντελως για ο,τιδηποτε αλλο εκτος απο την καλοπεραση μας.Η αυλη του Ξερξη και του Δαρειου ειναι ζωντανη και μαλιστα πολυ πιο ισχυρη αφου πλεον δεν εχουν ονομα..Ξεχασαμε ολοι μας γιατι πεθαναν οι 300 μαλακες..προλο που η ταινια(300)μας παροτρεινει να μην τους ξεχναμε.(Να ναι καλα οι Αμερικανοι που γυριζουν καμια ταινια και βγαινει κανα μπλουζακι στο μαναστηρακι για τους αρχαιους..).Τα καταφεραν πολυ καλα εν τελει οι μυδοι που διαβηκαν..Οι ανθρωποι εχουν κατηχηθει απο το υπαρχον νομισματικο συστημα να νομιζουν οτι χωρις οικονομικα κινητρα δεν υπαρχει πνευματικη και τεχνολογικη προοδος πραγμα το οποιο ειναι τεραστιο λαθος.Εαν το κινητρο ενος ανθρωπου για την επιτευξη ενος εγχειρηματος της ιδιαιτερης ικανοτητας του ειναι η χρηματικη ανταμοιβη και η ικανοποιηση της ψευδαισθησεως του για ανωτεροτητα,τοτε καλυτερα θα επρεπε να μην του επιτρεποταν η πραγματοποιηση του διοτι το κακο που θα προκαλεσει με την κοινωνικη αταξια,ανισοτητα και διχονοια που θα σπειρει ειναι πολυ μεγαλυτερο απο ενα πιθανο καλο.Σκοπος μιας κοινωνιας ειναι πρωτα η κοινωνικη ευμαρεια και κατοπιν οποια τεχνολογικη προοδος.Οι Ελληνες εκτιμουσαν πιο πολυ απο ολα πλην της δοξας τον ελευθερο χρονο.Εαν αντιπαραβαλλουμε τις σημερινες σημερινες συνθηκες διαβιωσης,δεν φαινεται πως τα μηχανηματα σε γενικες γραμμες εχουν αυξησει τον ελευθερο χρονο μας παροτι δημιουργηθηκαν γι αυτο.Εχουν αυξησει υπερβολικα τις πολυπλοκοτητες της ζωης μας,ωστε το μεγαλυτερο απο τον ελευθερο χρονο που εξασφαλιζουν για μας τα μηχανηματα,μας το παιρνει πισω η υπερεργασια την οποια απαιτει η μηχανοποιημενη εποχη μας.
Υπαρχει ενας κλαδος επιστημης που δεν επισταται του αντικειμενου του.Η ψυχολογια-ψυχιατρικη ειναι μια επιστημη που δεν εχει ορισμο για το τι ειναι ψυχη.Μιας υποθετικη αυλη ουσια μας λεει το λεξικο που δινει ζωη στο σωμα!ΥΠΟΘΕΤΙΚΗ ομως!Κι ομως,αυτοι οι τομεις ειναι τα επαγγελματα του παροντος και του μελλοντος αφου ο ανθρωπος αυτοκαταστρεφεται και εξαθλιωνεται "ψυχικα" με τις καθημερινες συνθηκες.Την στιγμη ομως που οι περισσοτεροι ειναι με ψυχοφαρμακα και ηρεμιστικα,αποκαλουν γραφικες μαλακιες και παπαριες τα διδαγματα των προγονων μας,την στιγμη μαλιστα που δεν εχουν να αντιπαραταξουν κατι καλυτερο.Απολαυστικα θα πως καλα να παθουμε λοιπον και θα γινω και γω γραφικος κλεινοντας με τον τεμπελη οπως καποτε ακουσα!!!!!!!!!!!!..Αριστοτελη.."Η ευδαιμονια δεν ανηκει σε αυτον που εχει τα πολλα,αλλα σε αυτον που τα εχει καλα με τον ψυχικο του κοσμο.."Καλη απολαυση..

Κυριακή 25 Ιουλίου 2010

ΔΙ-ΜΟΙΡΙΑ


Η λεξη διμοιρια προερχεται απο τις λεξεις 'διττη' και 'μοιρα' που σημαινει κοινη μοιρα.Μια ομαδα ανθρωπων δηλαδη που τους συνδεει η κοινη καταληξη μιας πολεμικης συγκρουσης.Ο ελληνικος τροπος μαχης ειναι εξαιρετικα σκληρος και εξαιτιας αυτης της σκληροτητας του πολεμου δημιουργηθηκε η επιτυχημενη Ελληνικη φαλαγγα που παντα θα αποτελει αντικειμενο θαυμασμου.Κατα την αποψη του Πολυβιου μαλιστα,ελαχιστοι ανθρωποι θα μπορουσαν να υπομεινουν τον τρομο της εθιμοτυπικης μαχης της φαλαγγας.Μεσα στην φαλαγγα λοιπον καθε πολιτης μιας διμοιριας ενιωθε την περηφανεια την οποια μοιραζοταν ολοι οι ανδρες με την κοινη αντιμετωπιση του κινδυνου.
Η μοναδικη συνεκτικοτητα που υπηρχε μεταξυ των ατομων μεσα σε μια φαλαγγα εξηγει κατα μεγαλο μερος την επιτυχια των Ελληνων οπλιτων στις μαχες."Ο λογος που οι ανθρωποι πολεμουν οφειλεται σε μια εκ των πραγματων προσαρμογη στη μαχη εκεινη την στιγμη,με ελαχιστο ποσοστο ιδεαλισμου,οπου τα στοιχεια που προσεγγιζουν το συμβατικο στερεοτυπο του ηρωισμου αναδυονται μεσα απο την στενη αλληλεγγυη της μικροτερης ομαδας που αποτελει τον αμεσο περιγυρο του στρατιωτη,και που ειναι η διμοιρια."(Stouffer)Με απλα λογια οι ανδρες πολεμουσαν για τον ανδρα που ειναι διπλα τους συνεχως και τιποτα αλλο.Οταν ξεκινα η μαχη,οι ανθρωποι δεν πολεμουν για τη σημαια,για την μοναδα η' για καποια αφηρημενη εννοια.Πολεμουν ο ενας για τον αλλον!
Ο εξοπλισμος της φαλαγγας και η τακτικη της συνταιριαζουν ιδανικα με τα ιδεωδη της φιλιας και της αφοσιωσης.Η ασπιδα,η στενη σωματικη προσεγγιση, και η αναγκη δυναμης για ωθισμους των αντιπαλων ειναι η αιτιες που δημιουργουν κλιμα αδελφοποιησης σε μια διμοιρια.Η στιγμη κατα την οποια καποιος θα επιδεικνυε γενναιοτητα η' δειλια γινεται ευκολα αντιληπτο στην διμοιρια καθως οι απαιτησεις σχετικα με την διατηρηση της διατεταγμενης θεσης του καθε ανδρα ειναι ζωτικης σημασιας για να μην σπασει η ομαδα.Οποιος δεν καταφερνει να κρατηθει εκτιθεται στα ματια των υπολοιπων ως δειλος η' "τρεσαντας"(σημαινει αυτος που τρεμει απο φοβο,τρεμουν τα ποδια,το σαγονι κ.τ.λ).Ο Πλουταρχος μας τονιζει πως την περικεφαλαια και τον θωρακα τα κουβαλουσε κανεις για τον εαυτο του αλλα την ασπιδα για χαρη ολης της γραμμης.Ολοι ησαν ομοιομορφα εξοπλισμενοι και ετσι δεν υπηρχε περιπτωση εξειδικευσης η' διαφοροποιησης που θα τονιζε ξεχωριστα καποια προσωπικοτητα.Η επιγνωση οτι ολοι ηταν ομοια εξοπλισμενοι εξαλειφε τον ανταγωνισμο και την δυσαρεσκεια παρεχοντας σε ολους μια θαυμαστη αισθηση υπεροχης ως διμοιριας.Υπηρχε η συνειδητοποιηση οτι εξαρτιοταν η νικη η' η ηττα απο τον ανθρωπο που βρισκεται διπλα σου στη διμοιρια και αυτο ηταν ενας παραγοντας που ενεθαρρυνε την εξαιρετικη ενοτητα ολων αυτων που συγκροτουν μια διμοιρια.
Αντιθετα με τους συγχρονους στρατους,οι δεσμοι των οπλιτων της διμοιριας δεν αναπτυσσονταν με την ευκαιρια της στρατιωτικης θητειας λιγων εβδομαδων αλλα αποτελουσαν φυσικη προεκταση της πολυχρονης φιλιας(και πολλες φορες συγγενειας) που δημιουργουνταν με την καθημερινη επαφη των ατομων.Καθε διμοιρια μιας φαλαγγας μαχοταν για την προστασια των ανδρων που γνωριζονταν σχεδον απο την παιδικη ηλικια και ετσι ηταν πολυ δυσκολο να πεταξουν την ασπιδα και να εγκαταλειψουν την μαχη.Οι οπλιτες γνωριζαν ακριβως την διατεταγμενη θεση τους μεσα στην διμοιρια και αισθανοντουσαν καθε τι που συνεβαινε λογω του ισχυρου δεσμου που ειχε σφυρηλατηθει απο την κοινη εμπειρια μαχης.
Εκτος απο την πιστη και την αφοσιωση στην μοναδα,ενα ακομη κινητρο που εκανε τους οπλιτες να στεκονται ακλονητοι απεναντι στο κινδυνο ηταν η θεα του ιδιου τους του αρχηγου της διμοιριας(ενωμοταρχη-διμοιριτη) που πολεμουσε διπλα τους στην μαχη.Το ηθικο των οπλιτων εξυψωνοταν απο την επιδειξη θαρρους που προεβαλλε ο αρχηγος τους.Η μαγνητικη παρουσια ενος αρχηγου που πολεμαει και πεθαινει στο πλευρο των ανδρων του ηταν ο λογος που οι ανδρες ξεπερνουσαν τον εαυτο τους σε ανδραγαθηματα αλλα και που σε ξαφνικη απωλεια του αρχηγου να επερχεται πανικος.
Σημερα,η δικαιολογια για την απουσια ενος στρατηγου απο την γραμμη πυρος υποτιθεται πως ειναι η αναγκη να ελενχει τα προβληματα σχεδιασμου που προκυπτουν στην πολυπλοκη συγχρονη μαχη.Αυτο ομως εχει μεγαλη αποθαρρυντικη επιδραση στους στρατιωτες προσθετοντας επισης και τον παραγοντα του οτι παντα ενας στρατηγος του "σαλονιου"δεν θα ειναι ποτε ικανος για ορθη ληψη αποφασεων αφου δεν θα βιωνει αναλογες συνθηκες με τους στρατιωτες στους οποιους δινει εντολες.
Εν κατακλειδι,το εκπληκτικο υψηλου φρονηματος επιπεδου ηθικο που διαπιστωνουμε μεσα στη διμοιρια απερρεε απο την ανεπιφυλακτη βεβαιοτητα οτι ολοι οι οπλιτες,ολων των ηλικιων και κοινωνικων καταστασεων,ηταν υποκειμενοι στην μαχη και στον κινδυνο χωρις εξαιρεση.Η παρουσια των "παλιων" οι οποιοι ειχαν υποστει τα τραυματα απο προηγουμενες μαχες ησαν ακρως πολυτιμη αφου εδινε στους αδοκιμαστους νεους την βεβαιοτητα οτι υπηρχαν αναμεσα τους ανδρες που δεν ειχαν δειλιασει στο παρελθον και αντιμετοπισαν γενναια τον εχθρο.Η πιο σημαντικη ιδιοτητα μιας φαλαγγας ηταν οχι η ταχυτητα και η ευκινησια της νιοτης αλλα μια μανιασμενη αποφασιστικοτητα να μην υποχωρησει κανεις και να μην αφησει με κανενα τροπο να δημιουργηθει κενο στην γραμμη.
Κλεινω με στιχους του ποιητη Τυρταιου που ηταν ο διαφωτιστης της Σπαρτης και που με τα ποιηματα του δημιουργησε το αγερωχο φρονημα των Σπαρτιατων..

ΜΗ ΦΟΒΗΘΕΙΤΕ ΤΟ ΠΛΗΘΟΣ ΤΩΝ ΕΧΘΡΩΝ
ΚΑΙ ΜΗ ΔΕΙΛΙΑΣΕΤΕ ΜΠΡΟΣΤΑ ΤΟΥΣ
ΠΑΡΑ ΚΑΘΕ ΑΝΔΡΑΣ ΤΗΝ ΑΣΠΙΔΑ ΤΟΥ
ΑΣ ΦΕΡΕΙ ΙΣΙΑ ΜΠΡΟΣΤΑ
ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΤΗ ΓΡΑΜΜΗ
ΑΣ ΑΨΗΦΗΣΕΙ ΤΗΝ ΖΩΗ
ΚΑΙ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΑ ΜΑΥΡΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ
ΜΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΑΣ ΑΓΑΠΗΣΕΙ
ΟΠΩΣ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ ΤΙΣ ΑΧΤΙΔΕΣ..



Πέμπτη 8 Ιουλίου 2010

ΑΦΙΕΡΩΣΗ..


Το παρον θεμα ειναι μια αφιερωση σε οσους (..4)επιλεγουν την υπερασπιση της θεσης και της αξιοπρεπειας τους με απευθειας και ξεκαθαρη συγκρουση ενω ταυτοχρονα απεχθανονται την τακτικη της διαφυγης και των "ληστων"που ελεγε ο Αλεξανδρος(Χτυπαω και τρεχω να κρυφτω...).Ο λογος που παραθετω προερχεται απο τον "Αχιλλεα"του Πελοποννησιακου πολεμου,τον Σπαρτιατη Βρασιδα,ο οποιος ειναι ο ηρωας που εκτιμω περισσοτερο απο καθε αλλον και για τον οποιον φυσικα θα γινει ειδικη αναπτυξη προσεχως.
Τον εμψυχωτικο λοιπον αυτον λογο τον αφιερωνω ειδικοτερα σε καποιους συγκεκριμενα διοτι το αξιζουν με την σταση και τις πραξεις τους..

"..Σε οποιον δεν τους γνωριζει,αυτοι οι αντιπαλοι παρουσιαζουν μια εικονα τρομακτικη:ειναι επιφοβοι χαρη στο μεγαλο τους πληθος και σχεδον ανυποφοροι λογω της οχλαλοης που προκαλουν.Κραδαινουν στον αερα τα οπλα τους προσπαθωντας ετσι να προκαλεσουν και να φανουν απειλητικοι.Και ομως,οι ανδρες αυτοι δεν ειναι πια οι ιδιοι οταν προκειται να αντιμετωπισουν εμας που διατηρουμε τις θεσεις μας και πολεμαμε σωμα με σωμα.Επειδη δεν εχουν καποια συγκεκριμενη διαταξη,οταν βρεθουν κατω απο πιεση εγκαταλειπουν τις θεσεις τους χωρις ντροπη.Η ατακτη οπισθοχωρηση η' η επιθεση ειναι το ιδιο στην αντιληψη τους,συνεπως το θαρρος τους δεν μπορει να δοκιμαστει αληθινα.Η μαχη ειναι γι'αυτους υποθεση ατομικη και ετσι ο καθενας εχει ετοιμη δικαιολογια για την υποχωρηση οταν προκειται να σωσει τον εαυτο του.Πιστευουν πως ειναι προτιμοτερο και ασφαλεστερο να προσπαθουν να μας τρομοκρατησουν απο αποσταση χωρις να διακινδυνευσουν τιποτα,παρα να μας αντιμετωπισουν σθεναρα και συγκροτημενα σε μαχη εκ παραταξεως.Βλεπετε λοιπον πως ο φοβος που εμπνεουν ειναι περιστασιακος και ομολογω πως ειναι ενοχλητικο να τους βλεπει κανεις και να τους ακουει....Η διατηρηση του σχηματισμου και της στοιχισης μας μαζι με την συνεκτικη προστασια που μας προσφερει η ασπιδα ειναι ο λογος που κυριαρχουμε εναντιον τους(συνεχεια..).Αυτο εχει ως αποτελεσμα μπροστα μας να εχουν νευρικη κινηση των δορατων και των κεφαλιων τους και επομενως να μην μπορουυν να σταθουν και να μας αντιμετωπισουν αξιολογα.Οταν οι αντιπαλοι ξεπεφτουν σε αυτην την κατασταση,δεν υπαρχει καμια περιπτωση να μπορεσουν να αντιμετωπισουν την επιθεση..."(Θουκ.Δ 64,5.10.8)

Υ.Γ.Θα τα πουμε μολις επιστρεψω,καλη δυναμη..οπως παντα αλλωστε..Ω θεοι!!!........

Κυριακή 4 Ιουλίου 2010

ΜΑΡΑΘΩΝΑΣ 490 π.Χ.

Αφορμη της εορτης που επιτελεστηκε στον ιερο χωρο των Δελφων για την μαχη του Μαραθωνα το τριημερο 2-4 Ιουλιου,θεωρησα σκοπιμο να αναπτυξω το θεμα της μαχης αυτης.Φυσικα,θα αναπτυχθουν πολλες ενδοξες ιστορικες στιγμες της Ελλαδος στην συνεχεια,αναλογα με τον μηνα που εγιναν.

Ειμαστε στο 510 π.Χ.,ο τύραννος των Αθηνών, Ιππίας (γιος του Πεισίστρατου), εξορίστηκε απο τους Αθηναίους με τη βοήθεια του βασιλιά της Σπάρτης Κλεομένη Α΄. Με τη βοήθεια, όμως, του έτερου βασιλιά της Σπάρτης Δημάρατου, κατέφυγε στην αυλή του Δαρείου, για να ζητήσει βοήθεια.

Μετά την αποτυχία της επανάστασης της Ιωνίας (499-494 π.Χ.), ο Δαρείος αποφάσισε να υποτάξει τους Έλληνες και να τους τιμωρήσει για τη συμμετοχή τους στην εξέγερση. Το 492 π.Χ. ο Δαρείος έστειλε μια στρατιά, με επικεφαλής το γαμπρό του Μαρδόνιο. Αυτή η στρατιά κατέλαβε τη Θράκη και ανάγκασε τον Μακεδόνα βασιλιά Αλέξανδρο Α' να δηλώσει υποταγή στον Μεγάλο βασιλέα. Συνεχίζοντας προς νότο όμως, μεγάλο μέρος του περσικού στόλου καταστράφηκε από τρικυμία έξω απο την χερσόνησο του Άθω και ο Μαρδόνιος αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Ασία. Στο δρόμο της επιστροφής ο στρατός του Μαρδόνιου δέχτηκε επίθεση από το θρακικό φύλο των Βρυγών και είχε σημαντικές απώλειες. Η βόρεια Ελλάδα υποτάχθηκε στη Περσική αυτοκρατορία και ήταν πλέον ανοιχτός ο δρόμος για τη νότια Ελλάδα.

Ο Δαρείος πληροφορήθηκε από τον Ιππία οτι οι Αλκμαιωνίδες, μια ισχυρή αθηναϊκή οικογένεια, ήταν αντίθετοι με τον Αθηναίο στρατηγό Μιλτιάδη και θα βοηθούσαν στην επάνοδο του Ιππία. Θα δέχονταν επίσης τις Περσικές αξιώσεις με αντάλλαγμα να συγχωρεθούν για τη συμμετοχή τους στην εξέγερση των Ιώνων. Ο Δαρείος θέλησε να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία να εξουδετερώσει την Αθήνα και να αφήσει μόνη της τη Σπάρτη, κάνοντας το έργο της υποταγής των Ελλήνων ευκολότερο. Το σχέδιο του Δαρείου ήταν να τρομοκρατήσει τους Αθηναίους και να κάμψει τη θέλησή τους για αντίσταση, με την κατάληψη της Ερέτριας, η οποία δεν θα έφερνε μεγάλη αντίσταση. Στη συνέχεια θα αποβίβαζε στρατό στο Μαραθώνα, ώστε να τραβήξει τον αθηναϊκό στρατό μακρυά απο την πόλη και ταυτόχρονα θα απειλούσε την ανυπεράσπιστη πλέον Αθήνα με μεταφορά στρατού δια θαλάσσης (περιπλέοντας το Σούνιο).

Μάλιστα, ο Δαρείος, υπολόγιζε στην ουδετερότητα των υπολοίπων ελληνικών πόλεων, ώστε να μην βοηθήσουν την Αθήνα την ώρα που θα κινδυνεύει από το στρατό του. Έτσι διέταξε ο στρατός του να περάσει μέσα από το Αιγαίο και να τιμωρήσει πρώτα τα νησιά που αρνήθηκαν να δεχτούν την εξουσία του Πέρση μονάρχη και ύστερα να επιτεθεί στις δυο πόλεις που βοήθησαν στην Ιωνική επανάσταση. Με αυτό το τρόπο έδειχνε ότι στόχος του δεν ήταν η υποταγή όλης της Ελλάδας αλλά η τιμωρία των πόλεων που αμφισβήτησαν την αυτοκρατορία του Δαρείου. Με δεδομένο ότι οι ελληνικές πόλεις δεν είχαν καλές διπλωματικές σχέσεις μεταξύ τους, καθώς υπήρχαν πολλά μέτωπα πολέμου ανοιχτά, η εξαγγελία πολέμου-τιμωρίας ήταν η καλύτερη. Τα μέτωπα πολέμου που ήταν ανοιχτά ήταν Αθήνας εναντίον Αίγινας, Σπάρτης εναντίον Άργους, Θήβας εναντίον Πλαταιών, Χαλκίδας εναντίον Ερέτριας και Θεσσαλίας εναντίον Φωκίδας. Η εξωτερική πολιτική όλων των πόλεων ήταν στραμμένη σε αυτά τα μέτωπα και δεν θα νοιαζόντουσαν για τα εξωτερικά προβλήματα της Αθήνας.

Με αυτά τα δεδομένα εξηγείται και η στάση που κράτησαν η Θήβα, το Άργος και η Αίγινα κατά τη διάρκεια των Περσικών Πολέμων. Οι ηγεσίες αυτών των πόλεων-κρατών είχαν ταχθεί είτε φανερά είτε μυστικά με την ηγεσία της Περσίας για να κερδίσουν τον γεωπολιτικό έλεγχο των περιοχών όπου είχαν συμφέροντα. Έτσι η Αίγινα αποτελούσε προγεφύρωμα για την επίθεση των Περσών στην Αθήνα και για αυτό η αντιπερσική πολιτική του βασιλιά Κλεομένη της Σπάρτης ανάγκαζε τους πέντε Έφορους στη Σπάρτη να στείλουν 1.000 οπλίτες προς ενίσχυση των Αθηναίων στη κατάληψη της Αίγινας το 492 π.Χ.. Η Αθήνα νίκησε την Αίγινα και στέρησε τη Περσία από ένα πολύτιμο σύμμαχο, ενώ όταν εισέβαλε ο Ξέρξης στην Ελλάδα, η αντιπερσική μερίδα πολιτικών στο νησί είχε αναλάβει την εξουσία χάρη στη βοήθεια του Θεμιστοκλή. Με αυτά τα δεδομένα ξεκίνησε η περσική εκστρατεία.

Έναρξη της περσικής εκστρατείας του 490 π.Χ.

Πράγματι, την άνοιξη του 490 π.Χ. ο Περσικός στρατός επιβιβάσθηκε στα πλοία με βάση τη Κιλικία. Αυτά παρέπλευσαν την Ιωνία ως τη Σάμο. Διοικητής του ιππικού ήταν ο Δάτης και διοικητής του πεζικού ο Αρταφέρνης, γιος του ομώνυμου σατράπη των Σάρδεων. Από εκεί κατευθύνθηκαν προς τη Νάξο, ενεργώντας αιφνιδιαστική επίθεση και έτσι οι κάτοικοι δεν πρόλαβαν να οργανώσουν την άμυνα του νησιού. Από τους Νάξιους, άλλοι κατέφυγαν στα ορεινά σημεία και άλλοι εξανδραποδίσθηκαν, οι ναοί και οι κατοικίες πυρπολήθηκαν και το νησί έμεινε υπόδουλο στους Πέρσες ως το 479 π.Χ.. Όταν έμαθαν οι κάτοικοι της Δήλου την καταστροφή της Νάξου, εγκατέλειψαν το νησί και κατέφυγαν στην Τήνο. Ο Περσικός στόλος κατέπλευσε στην αντικρινή Ρήνεια αλλά απέφυγε την καταστροφή και λεηλασία των ιερών. Ο Δάτης, μάλιστα, αφού κάλεσε τους φυγάδες να επιστρέψουν στη Δήλο, προσέφερε θυσία στον Απόλλωνα 300 τάλαντα θυμιάματος, όπως ιστορεί ο Ηρόδοτος. Ο θεός του φωτός ήταν πολύ συμπαθής στους Πέρσες καθώς ταυτιζόταν με τον δικό τους Αχούρα Μάζδα.

Λίγο μετά την αναχώρηση των Περσών φοβερός σεισμός κατέστρεψε τη Δήλο. Κατόπιν ο Περσικός στόλος αφού υπέταξε τα περισσότερα νήσια των Κυκλάδων και πήρε ομήρους, κατέπλευσε στην Κάρυστο. Η πόλη αρνήθηκε να δεχθεί τους Πέρσες, τελικά όμως αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει και η περιοχή της λεηλατήθηκε. Τέλος, από το νότιο Εύριπο οι Πέρσες έφθασαν στην Ερέτρια.

Οι Ερετριείς ζήτησαν απεγνωσμένα βοήθεια απο τους Αθηναίους. Οι Αθηναίοι έστειλαν 2.000 οπλίτες, κληρούχους στρατιώτες από την Χαλκίδα, να συνδράμουν την πόλη της Εύβοιας. Φτάνοντας στην Ερέτρια οι οπλίτες βρέθηκαν σε μια κατάσταση σύγχυσης, καθώς οι μισοί πολίτες της πόλης ζητούσαν να παραδοθούν χωρίς αντίσταση στους Πέρσες, οι άλλοι μισοί δήλωναν πως θα πολεμήσουν μέχρι εσχάτων και οι υπόλοιποι πρότειναν να μπούν στα καράβια τους και να φύγουν από την Ελλάδα. Μπροστά σε αυτή τη κατάσταση, ο Αισχίνης του Νόθωνος, συμβούλεψε τους Αθηναίους να φύγουν όπως θα έκανε και ο ίδιος. Η Ερέτρια τελικά παραδόθηκε στους Πέρσες ύστερα από πολιορκία 6 ημερών, εξαιτίας της προδοσίας δύο κατοίκων της, του Ευφόρβου του Αλκίμαχου και του Φιλάγρου Ακαυνέα. Η πόλη ισοπεδώθηκε και οι κάτοικοι μεταφέρθηκαν ως άποικοι στην Αρδέρρικα της Σουσιανής, ως τιμωρία για τη συμμετοχή τους στην εκστρατεία εναντίον των Σάρδεων.

Οι Αθηναίοι συνειδητοποίησαν ότι ήταν ο επόμενος στόχος του περσικού στρατού και ότι χρειάζονταν οι ίδιοι βοήθεια. Έτσι έστειλαν έναν αγγελιοφόρο στη Σπάρτη. Ο αγγελιοφόρος αυτός ήταν ο Φειδιππίδης και διέτρεξε την απόσταση Αθήνα-Σπάρτη, 220 χιλιόμετρα, σε 48 ώρες ενώ έφτασε στη Σπάρτη στις 9 Σεπτεμβρίου. Όταν έφυγε ο Φειδιππίδης, στις 7 Σεπτεμβρίου, οι Πέρσες αποβιβάζονταν στον Μαραθώνα και ετοίμαζαν το έδαφος για τη μάχη. Ο Αθηναίος ημεροδρόμος εξήγησε τη κατάσταση στους πέντε Εφόρους και οι Σπαρτιάτες δέχθηκαν να στείλουν βοήθεια, όχι όμως πριν περάσουν δέκα μέρες, επειδή μεσολαβούσαν τα Κάρνε Η αποβίβαση των Περσών στον Μαραθώνα και το δίλημμα των Αθηναίων

Οι Πέρσες μετά την κατάκτηση της Ερέτριας πέρασαν στην Αττική. Ο Ιππίας τους συμβούλευσε να αποβιβαστούν κοντά στο Μαραθώνα. Εκεί είχαν αποβιβαστεί αυτός και ο Πεισίστρατος πριν από πενήντα χρόνια από την Ερέτρια. Ήταν η πιο κοντινή περιοχή στην Ερέτρια διευκολύνοντας έτσι τον εφοδιασμό. Επιπλέον η πεδιάδα του Μαραθώνα ήταν η πιο κατάλληλη για τη χρησιμοποίηση του περσικού ιππικού.

Η μάχη


Οι Αθηναίοι αντέδρασαν άμεσα στην είδηση της απόβασης των Περσών. Βάδισαν κατευθείαν στο Μαραθώνα με περίπου 10000 άντρες. Αφού οι Σπαρτιάτες δεν είχαν στείλει ακόμα βοήθεια, η μόνη ενίσχυση για τους Αθηναίους ήρθε από τους Πλαταιείς, με ολόκληρο το στρατό τους ο οποίος ανερχόταν σε περίπου 1000 στρατιώτες.

Οι δέκα στρατηγοί που ήταν επικεφαλής του Αθηναϊκού στρατού ήταν διχασμένοι για το πώς έπρεπε να δράσουν. Πέντε υποστήριζαν ότι ήταν πολύ λίγοι για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τους Πέρσες ενώ οι υπόλοιποι ανάμεσα τους και ο Μιλτιάδης ήταν υπέρ της μάχης. Επειδή βρίσκονταν σε αδιέξοδο αποφάσισαν μάλλον μετά από πρόταση του Μιλτιάδη να ψηφίσει και ο πολέμαρχος, ο Καλλίμαχος. Ο Μιλτιάδης κατάφερε να τον πείσει και οι Αθηναίοι ετοιμάστηκαν για τη μάχη.

Το σχέδιο του Μιλτιάδη ήταν να εμπλακεί σε μάχη με το περσικό πεζικό όσο πιο σύντομα γινόταν ώστε να αποφύγει τις απώλειες από τους εχθρικούς τοξότες. Κάθε βράδυ πριν τη μάχη οι Έλληνες μίκραιναν την απόσταση ανάμεσα στα δύο μέτωπα και τη μέρα της μάχης είχαν φτάσει σε απόσταση περίπου 8 σταδίων, δηλαδή 1480 μέτρα. Στο δεξιό άκρο είχε τοποθετηθεί επικεφαλής ο Καλλίμαχος και στη συνέχεια οι δέκα φυλές με τους Πλαταιείς να είναι στο αριστερό άκρο. Ο Μιλτιάδης είχε επιμηκύνει το μέτωπο του ώστε να είναι ίσο με το μέτωπο των Περσών έτσι ώστε το δεξιό και το αριστερό κέρας να είναι ισχυρά αποδυναμώνοντας το κέντρο.

Οι Έλληνες επιτέθηκαν εναντίον των Περσών γρήγορα, τρέχοντας στα τελευταία μέτρα, μάλλον αιφνιδιάζοντας έτσι τους Πέρσες. Η σφοδρότητα της σύγκρουσης έδωσε πλεονέκτημα στα ισχυρά άκρα. Η μάχη ήταν αμφίρροποι για αρκετή ώρα μέχρις ότου οι δυο περσικές πτέρυγες κατέρρευσαν και τράπηκαν σε φυγή. Στο κέντρο όπου βρίσκονταν οι επίλεκτες δυνάμεις με τους Πέρσες και τους Σάκες ο ελληνικός σχηματισμός διασπάστηκε και υποχώρησε. Τα πλάγια τμήματα όμως γύρισαν πίσω και επιτέθηκαν στο περσικό κέντρο περικυκλώνοντας τους. Ακολούθησε σκληρή μάχη και τελικά οι Πέρσες τράπηκαν σε φυγή, προς το Σχοινιά που βρίσκονταν τα πλοία τους. Πολλοί Πέρσες έπεσαν στα νερά του έλους και πνίγηκαν. Η μάχη συνεχίστηκε στο Σχοινιά καθώς οι Πέρσες προσπαθούσαν να διαφύγουν. Εκεί πέθαναν ο Καλλίμαχος, ο στρατηγός Στησίλαος και ο Κυναίγειρος, ο αδελφός του Αισχύλου. Οι Αθηναίοι κατάφεραν να καταλάβουν επτά πλοία.

H μάχη είχε τελειώσει. Οι νεκροί Πέρσες υπολογίζονται από τον Ηρόδοτο γύρω στους 6400 ενώ οι Έλληνες είχαν χάσει μόνο 192. Μετά τη νίκη τους στάλθηκε αγγελιοφόρος για να την αναγγείλει στην Αθήνα, ο οποίος ξεψύχησε μόλις έφτασε από την κούραση. Ο περσικός στόλος κατευθύνθηκε προς την Αθήνα ελπίζοντας να φτάσει πριν τον Αθηναϊκό στρατό. Η Αθήνα όλο αυτόν τον καιρό φυλασσόταν από μια μικρή φρουρά. Οι Πέρσες ήλπιζαν ότι θα κατάφερναν να καταλάβουν την ανυπεράσπιστη Αθήνα.

Η αντίδραση του Μιλτιάδη ήταν άμεση. Άφησε τον Αριστείδη με τη φυλή του να φυλάει τα λάφυρα και κατευθύνθηκε με τον υπόλοιπο στρατό στην Αθήνα. Όταν τα πρώτα περσικά πλοία έφτασαν στο Φάληρο ο Αθηναικός στρατός είχε ήδη φτάσει. Οι Πέρσες δεν μπορούσαν να επιχειρήσουν απόβαση και γύρισαν στην Ασία.

Την επομένη της μάχης έφτασαν οι ενισχύσεις από τη Σπάρτη. Αυτό σήμαινε ότι είχαν καταφέρει να καλύψουν όλη την απόσταση από τη Σπάρτη έως την Αθήνα μέσα σε τρεις μέρες μόνο. Στη συνέχεια κατευθύνθηκαν στο Μαραθώνα και επιθεώρησαν το πεδίο της μάχης και τους νεκρούς Πέρσες, συνεχάρησαν τους Αθηναίους και γύρισαν πίσω στη Σπάρτη.

Οι μύθοι γύρω από τη μάχη

Καθότι η μάχη του Μαραθώνα ήταν η πρώτη μάχη που δόθηκε και κερδίθηκε με ένα νεοτεριστικό, για την εποχή του, στρατήγημα αλλά και επειδή η Αθήνα βρισκόταν στο μεταβατικό στάδιο από την αριστοκρατία στη δημοκρατία, όπως επίσης και η δίψα των Αθηναίων για αναλάβουν τα ηνία της ηγεσίας στην Ελλάδα έδωσε τη βάση για να δημιουργηθούν διάφοροι μύθοι σχετικά με την νίκη των Αθηναίων. Σε αυτό βοήθησε και η έλλειψη ιστορικού, αυτόπτη μάρτυρα, αλλά και ότι πολλά γεγονότα παραποιήθηκαν εσκεμμένα από τους Αθηναίους δημαγωγούς πολιτικούς. Πολλοί από αυτούς τους μύθους έχουν διαλευκανθεί και άλλοι όχι, οι μύθοι αυτοί όμως μας έχουν παραδοθεί σήμερα ως εξής:

  • Ο Φειδιππίδης καθώς επέστρεφε από τη Σπάρτη διηγήθηκε ότι στην Αρκαδία τον συνάντησε ο θεός Πάνας και του εξέφρασε το παράπονο του, ότι οι Αθηναίοι δεν τον τιμούν όσο πρέπει, παρότι ο ίδιος αγαπάει τη πόλη τους και θα το απεδείκνυε. Οι Αθηναίοι διηγόντουσαν πως κατά τη διάρκεια της μάχης άγριες κραυγές ακούστηκαν και σκόρπισαν το τρόμο στους Μήδους σπέρνοντας πανικό στις γραμμές τους. Η λέξη πανικός ετυμολογείται από τον Πάνα. Αργότερα οι Αθηναίοι έχτισαν σε μια σπηλιά στην Ακρόπολη ένα ιερό προς τιμή του τραγοπόδαρου ποιμενικού θεού.
  • Ο Πλούταρχος, στο έργο του «Θησεύς», αναφέρει ότι πολλοί Αθηναίοι είδαν να ανοίγει η γη μπροστά τους και να ξεπροβάλει ο Θησέας από μέσα της κυνηγώντας τους Πέρσες. Ακόμα πολλοί είδαν τον ημίθεο Ηρακλή με το ρόπαλο του να ανοίγει τις σειρές των Ανατολιτών.
  • Από τη φαντασία των αρχαίων μαχητών δεν έλειψε η θεά Αθηνά με το άρμα της, η θεά Άρτεμις με το τόξο της και η θεά Εκάτη.
  • Ο Παυσανίας αναφέρει ότι πολλοί Αθηναίοι είδαν και ανθρώπους άγνωστης ταυτότητας να πολεμούν δίπλα τους. Πολλοί είδαν να πολεμάει δίπλα τους ένας χωρικός με άροτρο και να θερίζει τους Πέρσες. Αυτόν τον άντρα τον τίμησαν οι Αθηναίοι μετά τη μάχη και, επειδή δεν ήξεραν το όνομά του, τον ονόμασαν Εχετλαίο (εχέτλη ονομαζόταν η λαβή του αρότρου).
  • Ακόμα ένας μύθος ήταν ότι ο Κέρβερος βοήθησε τους Αθηναίους στη μάχη. Ο Αιλιανός, χρησιμοποιώντας ως πηγή τη σύνθεση της μάχης του Μαραθώνα του Πάναινου και του Μίκωνα της Ποικίλης Στοάς, αναφέρει ότι οι Αθηναίοι χρησιμοποίησαν σκυλιά στη μάχη. Δεν αποκλείεται να χρησιμοποιήθηκαν σκυλιά για τη φύλαξη του στρατοπέδου και μερικά να πήραν μέρος και στη μάχη. Εδώ πρέπει να αναφερθεί ότι ο Ξάνθιππος, ένας από τους δέκα στρατηγούς και πατέρας του Περικλή, είχε πάντα μαζί του τον πιστό του σκύλο Ξούθο, οπότε το ενδεχόμενο να υπήρχαν σκυλιά στη μάχη δεν είναι παράλογο. Ο Ξέρξης στη δικιά του εκστρατεία κουβάλησε και αυτός σκυλιά μαζί του, για να τα χρησιμοποιήσει στη διάσπαση των αντίπαλων γραμμών.
Ετσι λοιπον,με την νικη των Ελληνων στην μαχη του Μαραθωνα,δοθηκε η καταλληλη πνευματικη και ψυχολογικη δυναμη για να αντιμετωπιστουν οι επερχομενες προκλησεις των βαρβαρων και να καταληξουν παλι οι Ελληνες να συντριψουν ξανα τις δυναμεις τις Ανατολης στην Σαλαμινα και στις Πλαταιες.Ελληνικη ηττα στον Μαραθωνα σημαινε το τελος του Δυτικου πολιτισμου και τους χαρακτηριστικου γι αυτον θεσμου της ελευθεριας.Χωρις την επικρατηση των Ελληνων,ο μοναδικος πολιτισμος της Πολεως θα χανοταν και μαζι του θα καταστρεφοταν ολες οι αξιες του δυτικου πολιτισμου.Σημερα ακομα θα ασχολουμασταν με μαγικα φιλτρα και προσκυναγαμε δεκα φορες την ημερα ΕΝΑΝ Θεο-βασιλια.Εν κατακλειδι,οι Ελληνες υπερασπιστηκαν και διεσωσαν την πιστη τους στο αναφαιρετο δικαιωμα οτι ο ανθρωπος εν γενει γεννιεται ελευθερος και πρεπει να πεθανει ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ!